Honderden gevluchte Oekraïners zijn hier al aan het werk
West-Friesland herbergt inmiddels duizend Oekraïense oorlogsvluchtelingen. Die zitten lang niet allemaal op hun opvangadres niets te doen. Honderden gevluchte Oekraïners in Noord-Holland Noord zijn hier al aan het werk.
Het gros van de werkende Oekraïense vluchtelingen hier werkt volgens uitkeringsinstantie UWV in de agrarische sector in deze regio.
Sinds de inval van Rusland in buurland Oekraïne op 24 februari zijn een slordige vijf miljoen Oekraïners hun land ontvlucht. In alle gemeenten in ons land staan Oekraïense vluchtelingen ingeschreven. In West-Friesland waren dit er op 23 mei 996. Het gaat om 291 Oekraïense vluchtelingen in de drie samenwerkende gemeenten Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland, 280 in de gemeente Medemblik, 213 in Koggenland, 161 in Hoorn en 51 in Opmeer. Dit aantal groeit nog steeds. Alleen al Hoorn is voor de lange termijn verzocht om 309 Oekraïense vluchtelingen op te vangen.
Mc Donald’s
Veel Oekraïners hebben vragen over het vinden van werk hier. Dit bleek onder meer tijdens een bijeenkomst voor hen op 20 april in Hoorn. Om Oekraïners hier aan werk te helpen werken gemeenten samen met werkgevers, het Werkgeversservicepunt, WerkSaam Westfriesland en het mobiliteitsteam Noord-Holland Noord. Meerdere werkgevers hebben al Oekraïense vluchtelingen in dienst, zoals hotel-restaurant Van der Valk, supermarktbedrijf DekaMarkt en fastfoodgigant McDonald’s. „Bij ons zijn er nu drie in dienst”, vertelt bijvoorbeeld een medewerker van McDonald’s op bedrijventerrein Zevenhuis.
Bankrekening
Werkgevers hoeven sinds 1 april voorlopig geen tewerkstellingsvergunning voor Oekraïners aan te vragen. „Het enige dat deze vluchtelingen hier wel nodig hebben om te kunnen werken is een bankrekening. Bij de Rabobank West-Friesland zijn volgens directeur Ronald Bleeker inmiddels meer dan 150 bankrekeningen voor Oekraïners geopend.
Speciaal voor de Oekraïners houdt het mobiliteitsteam Noord-Holland Noord samen met uitzendbureaus informatiebijeenkomsten over werken hier. Ook de organisatie WerkgeversServicepunt Noord-Holland Noord is hierbij betrokken.
„Na onze bijeenkomsten in Medemblik, Alkmaar en Wieringerwerf zijn daar 25 mensen aan het werk gegaan”, vertelt Bianca Vriend van het mobiliteitsteam. „Wij gaan alle gemeenten langs; op 9 juni bezoeken we de SED-gemeenten. De bereidheid om te willen werken is bij deze mensen ontzettend groot. Ze zijn gemotiveerd omdat ze anders niets te doen hebben. Werk is ook afleiding voor hun ellende. En de salarissen liggen hier hoger dan thuis.”
In Hoorn zijn volgens de gemeente inmiddels twaalf Oekraïners aan het werk. Hoeveel Oekraïners exact in West-Friesland aan de slag zijn, valt volgens Vriend lastig te zeggen. „Los van onze bijeenkomsten hebben veel mensen al zelf werk gevonden.”
Volgens Arjan Wijnker van uitkeringsinstantie UWV werken er op dit moment in elk geval 251 gevluchte Oekraïners in Noord-Holland Noord. Dit is het gebied vanaf Castricum en Heerhugowaard tot en met Texel en alle gemeenten daartussen. De meeste werkende Oekraïners hier zijn aan de slag bij agrarische bedrijven (86) en voor uitzendbureaus (83). Ook werken er twintig in de horeca en twaalf in de groothandel.
Vraag en aanbod
,,Een deel van de gevluchte en in Nederland opgevangen Oekraïners wil graag aan de slag’’, merkt Wijnker. ,,De samenwerkende partijen op de arbeidsmarkt in Noord-Holland Noord willen de Oekraïners graag ondersteunen en begeleiden naar werk. Om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, werken arbeidsmarktpartners in Noord-Holland Noord intensief samen. Wij organiseren bijeenkomsten op of in de buurt van opvanglocaties om mensen uit Oekraïne voor te lichten over werken in Nederland. Het gaat dan onder andere over hun rechten en de Nederlandse cultuur.’’
Oekraïense gevluchte vrouwen schrijven zich in Wieringerwerf voor werk in bij uitzendbureau AB Vakwerk. © Archieffoto Marc Moussault
Vacatures
Werkgevers - met name uitzendbureaus - presenteren op de bijeenkomsten hun vacatures en aansluitend kunnen Oekraïners in gesprek met deze uitzendbureaus om zich te oriënteren op het beschikbare werk en om eventueel een vervolgafspraak te maken. Wijnker: ,,Vorige week hadden naar aanleiding van de eerste bijeenkomsten al zeker 25 mensen werk gevonden en waren er nog eens ruim twintig werkgevers in gesprek over werk.’’
Voorzitter Hans-Peter Baars van de Westfriese Bedrijvengroep wordt enthousiast van signalen die hij van werkgevers over Oekraïense werknemers krijgt. „Ze passen zich snel aan, willen graag werken en doen hun best om onze taal te leren. Ze hebben het hartstikke moeilijk vanwege de oorlog, maar zijn met werk van de straat, krijgen afleiding en verdienen geld.”
Wat Baars wel ’te gek voor woorden’ vindt is dat bedrijven hier met open armen Oekraïners in dienst willen nemen maar statushouders van verder weg negeren. „Wat maakt het nu uit wat voor kleur iemand heeft? Als die persoon zijn werk maar goed doet.”
Werkgevers die vanwege het huidige personeelstekort in ons land vluchtelingen in dienst willen nemen kunnen volgens Vriend het beste contact opnemen met uitzendbureaus. „Als deze mensen gaan werken moeten zij zelf een zorgverzekering regelen, wat anders de gemeente voor hen doet. Uitzendbureaus helpen hen hierbij. Uitzendbureaus regelen ook vervoer want het openbaar vervoer in West-Friesland is niet overal goed geregeld. Zelf hebben vluchtelingen weinig tot geen vervoer.”
Kinderopvang
Er zijn nog meer hobbels die het werken niet makkelijk maken. Vriend: „Sommige Oekraïners hebben een verouderd paspoort. Werken moet bovendien wel kunnen. Niet elke gemeente heeft voor deze mensen kinderopvang. Daarvoor zijn al lange wachtrijen. Verder is hun basis-Engels minder goed dan ons basis-Engels. Werkgevers bellen ons dat zij deze mensen een contract willen geven als zij goed Engels spreken. Dat contract moet men dan wel uitdienen, maar dat kunnen wij niet garanderen, want teruggaan naar Oekraïne is ook een optie.”
De Oekraïense vluchteling Amir Gjojeh woont sinds twee maanden in Hoogkarspel bij Meindert Homan. Hij heeft vrijwillig vertaalwerk gedaan en vrijwillig rotzooi op een bedrijventerrein opgeruimd. Afgelopen week is zijn vrouw Natalia ook overgekomen. En heeft hij hier een bankrekening gekregen zodat hij betaald werk kan doen. „Het soort werk maakt me niet uit”, zegt de 37-jarige Amir. „Ik wil gewoon een baan en geen geld meer krijgen van de overheid. Na een paar maanden werk ga ik misschien cursussen volgen om me beter te kwalificeren. Het werk dat ik thuis in Kiev had met aquariums in een dierenwinkel is hier niet mogelijk.”
Voorwaarden
Oekraïners die hier aan het werk willen hebben sinds 1 april geen werkvergunning meer nodig. Werkgevers moeten wel een melding maken bij het UWV als ze een Oekraïner in dienst nemen. Oekraïners hebben bovendien een inschrijving bij de gemeente en een Burgerservicenummer nodig. Ook vragen de meeste werkgevers om een bankrekeningnummer voor het salaris, al zijn er ook bedrijven die het salaris contant uitbetalen.